Terug naar overzicht

Schenking onroerend goed, een cadeau of niet zo?

08.10.2021
Schenking-onroerend-goed

We geven elkaar het hele jaar door cadeaus. Denk maar aan verjaardagen, de eindejaarsperiode en andere speciale gelegenheden. Typische cadeau klassiekers passeren dan in groten getale de revue, maar heb je er al eens aan gedacht om vastgoed te schenken? Als je daar niet mee scoort…

Klinkt dat als een idioot idee? Nochtans komt het vaker voor dan je zou denken, alleen zijn de omstandigheden (doorgaans) minder feestelijk en spreek je eerder van een erfenis. De kosten die daarmee gepaard gaan doen de sfeer vaak ook geen goed. Een schenking van onroerend goed bij leven is goedkoper (en toffer). In dit artikel lees je hoeveel goedkoper, wanneer je recht hebt op een verlaagd tarief en waar je allemaal op moet letten.

Waarom kiezen voor een schenking onroerend goed?

Successieplanning doe je doorgaans niet voor jezelf, maar voor je nabestaanden. Door bij leven alvast (een deel van) je eigendommen te schenken aan (klein)kinderen of familie bespaar je hen een hoop kosten en kopzorgen.

In hetzelfde kader kopen klanten onze projecten vaak gesplitst. Dan kopen ouders het vruchtgebruik en de kinderen de naakte eigendom, al dan niet voorafgegaan door een schenking.

Hoeveel kost het schenken van vastgoed?

Wat wél nog betaald moet worden is de schenkbelasting die afhangt van de waarde van het goed en de relatie van de gever tot de ontvanger. Voorheen waren er ook nog prijsverschillen tussen de gewesten, maar gelukkig zijn die tarieven in 2019 overal gelijk getrokken. Voor schenkingen in rechte lijn, waarbij de ene persoon rechtstreeks afstamt van de andere (bijvoorbeeld: ouder en dochter), gelden onderstaande tarieven:

Tot € 150.000 3%
€ 150.000,01 tot € 250.000 9%
€250.000,01 tot € 450.000 18%
Vanaf € 450.000,01 27%

Als je een eigendom verdeelt over meerdere kinderen, kijk je naar de waarde van elk deel afzonderlijk om het tarief te bepalen. Verdeel je bijvoorbeeld een goed ter waarde van €400.000 over vier  kinderen, heeft elk deel een waarde van € 100.000 en is elk kind 3% (€ 3.000) schenkbelasting verschuldigd. Ter vergelijking: als diezelfde kinderen dat deel zouden ontvangen na het overlijden van een ouder zouden ze € 6.000 aan erfbelasting moeten betalen. Maar liefst twee keer zoveel! Deze tarieven kan je terugvinden op de website van de Vlaamse overheid en die van de Federale overheid.

Voor bedragen boven de € 150.000 wordt de rekensom wat uitgebreider. We nemen het voorbeeld van hierboven er weer bij maar verdelen het vastgoed slechts over twee kinderen, waardoor ze elk een deel ter waarde van € 200.000 krijgen. Ze betalen 3% belastingen op de schijf van € 150.000 (€ 4.500) en 9% op de resterende € 50.000 (€ 4.500). De totale som aan schenkbelasting is dan € 9.000.

Stel dat de ouders van die twee kinderen samen omkomen in een tragisch ongeval en we dezelfde rekensom maken in het kader van een erfenis, spreken we over € 15.000 erfbelasting per kind (3% op € 50.000 en 9% op € 150.000). De tragedie is compleet.

Leg je rekenmachine nog niet weg, want voor schenkingen moet je altijd bij een notaris passeren. Die brave man/vrouw doet dat natuurlijk niet gratis. Hou dit in je achterhoofd als je begint te tellen. Meer informatie over de kosten vind je in onze blog: Wat doet een notaris en wat kost dat?

Schenking met voorbehoud van vruchtgebruik

Vastgoed schenken bij leven is financieel voordelig, dat is duidelijk, maar bezint eer ge begint. Een schenking is onherroepelijk, daarom wordt in 95% van de gevallen gekozen voor een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik. Dat geeft je in ieder geval het recht om er te blijven wonen of te genieten van eventuele huurinkomsten.

Dat vruchtgebruik heeft ook een waarde. Om die te bepalen werkt men met de (nogal naargeestig genaamde) ‘sterftetabellen’. Hoe gezegender de leeftijd van de vruchtgebruiker, hoe lager de waarde van zijn vruchtgebruik. Als de vruchtgebruiker uiteindelijk toch komt te overlijden, wordt de blote eigenaar automatisch volle eigenaar zonder bijkomende belastingen verschuldigd te zijn.

Waar moet je op letten als je vastgoed wilt schenken?

De regel van progressievoorbehoud

Je kan een hoop geld besparen door rekening te houden met de regel van progressievoorbehoud die van toepassing is op schenkingen die zich voordoen binnen de drie jaar na een eerste schenking (ik zie een trend).

Stel, je hebt geïnvesteerd in meerdere parkeergarages ter waarde van € 55.000 per stuk en je besluit om dit jaar nog (2022), twee exemplaren aan je zoon te schenken. Een jaar later, in 2023, besluit je dat er nog wel eentje extra vanaf kan. Het is immers zo’n brave jongen. In dat geval moet je het bedrag van die laatste garage bij de twee eerder geschonken eigendommen tellen. Het totaal komt dan op een bedrag van € 165.000 waardoor het tarief van 9% van toepassing is op het deel boven € 150.000. Doe je die derde garage echter pas cadeau in 2025 moet zoonlief slechts 3% aan schenkbelasting betalen.

Overlijden na schenking

Een andere regel die geldt tijdens de populaire termijn van drie jaar na de schenking, heeft betrekking op een al dan niet onverwacht overlijden van de gever. Als dat drama binnen die termijn plaatsvindt, moet het vastgoed worden aangegeven in de aangifte van nalatenschap. De waarde van het geschonken goed zal worden meegerekend voor de berekening van de erfbelasting op het overige deel van de erfenis, maar er hoeft geen erfbelasting op worden betaald.

Wanneer heb je recht op een verlaagd tarief bij een schenking onroerend goed?

Schenkingen aan goede doelen, beroepsverenigingen en private stichtingen

Sinds 1 juli 2021 bedraagt het tarief voor schenkingen van zowel roerend als onroerend goed aan een goed doel, slechts 0%. Als je inderdaad plannen hebt om een gift van deze aard te doen, willen we je bij deze graag feliciteren met je groot hart.

Schenkingen van gebouwen onderworpen aan een energiezuinige renovatie

Er moeten nog grote stappen gezet worden op vlak van milieubewust bouwen, wonen en renoveren. Gelukkig slaat die beweging aan en zijn Belgen zich meer bewust van hun impact op het milieu.

De Vlaamse overheid stimuleert die positieve tendens met een verlaagd schenkingstarief voor gebouwen die binnen de vijf jaar na de schenking een grondige renovatie ondergaan met de focus op de energiezuinigheid. Die renovatie moet minstens € 10.000 (excl. BTW) bedragen en de uitvoering van de werken moet worden bewezen aan de hand van facturen. Die werken moeten voldoen aan de voorwaarden omschreven in het energiebesluit.

De verlaagde tarieven kan je terugvinden in een overzichtelijk schema op de website van de Vlaamse overheid.

Schenkingen van gebouwen met conformiteitsattest die verhuurd worden

Begunstigden die hun gekregen goed willen aanwenden om huurinkomsten te ontvangen hebben dat heel slim bekeken. Naast dat extra inkomen, komen ze namelijk ook in aanmerking voor een verlaagd tarief, mits ze voldoen aan een aantal voorwaarden. Ah ja, zo gaat dat. Zo moet de verhuurder in spé binnen de drie jaar een conformiteitsattest en een huurcontract met een minimumduur van negen jaar kunnen voorleggen.

Als dat huurcontract vroeger stopgezet wordt, heeft de verhuurder zes maanden de tijd om nieuwe huurders te zoeken en alsnog aanspraak te maken op het voordeeltarief.

Korting schenkbelasting voor ouders van jonge kinderen

Begunstigden die minstens drie kinderen jonger dan 21 jaar hebben op het moment dat ze een schenking ontvangen, hebben recht op een korting van 2% per kind (max. € 62,-/kind). Als de gift afkomstig is van de partner, stijgt die korting naar 4% per kind (max € 124,-/kind).

Kortom, timing is alles, ook als je vastgoed wilt schenken. Denk je dat de timing juist zit, maar heb je nog bijkomende vragen over schenkingen of een gesplitste aankoop, dan kan je steeds terecht bij een notaris.

Bronnen:

De Tijd

Vlaamse overheid

Terug naar overzicht